Leestijd 3 - 4 min
De Fakkel begonnen met onderwijs anders organiseren
Leerplein centraal in logistieke onderwijspuzzel

Van zeer moeilijk lerend tot uitstroom vwo: hoe bedien je dat allemaal met oog voor ieders talent, zónder dat leerkrachten omvallen door te hoge werkdruk? Op De Fakkel in Nieuw-Vennep speelt het Leerplein een centrale rol in die logistieke puzzel, vertellen onderwijsinhoudelijk coach Natasja van Dam en leraarondersteuner Sanne Frijn. De eerste ervaringen zijn positief.

Kinderen liggen lekker te lezen op de bank, in de open vakkenkast staan planten die leerlingen verzorgen. Aan de grote werktafel is alle ruimte om aan de weektaak te werken en in de keuken komen taal en rekenen aan bod, door recepten te lezen en ingrediënten af te wegen. Welkom op het Leerplein van De Fakkel!

Ondernemende spil

“Met kinderen die graag praktischer leren, wil ik de bank gaan stofferen”, vertelt leraarondersteuner Sanne enthousiast als ze een rondleiding geeft over het Leerplein. “We kunnen hier op en vanuit het Leerplein op allerlei manieren aanvullen op de lessen in de groepen."

Sanne heeft hét cv voor haar baan op het Leerplein. Ze runde onder meer een eigen buitenschoolse opvang en was voor haar overstap naar het onderwijs makelaar in luxe jachtschepen. Juist die ondernemende kant zet ze nu volop in om het Leerplein verder te ontwikkelen. “Ontzettend leuk”, vindt Sanne. “Ik wilde graag uit de cijfers. Hier in het onderwijs hoop ik écht iets te kunnen betekenen.”

Ook een veilige haven

Op het Leerplein gebeurt van alles. Kinderen uit verschillende groepen die nog moeite hebben met klokkijken, komen extra oefenen bij Sanne. Anderen komen zelfstandig werken, of krijgen extra uitleg in bepaalde vakken.

Ook kunnen kinderen zo nodig voor een leerpauze terecht op het plein, als het in de groep even niet lukt. “Ik wil een veilige haven bieden waar kinderen zich gezien en gewaardeerd voelen”, vat Sanne mooi samen.

Waarom het anders moet

Het Leerplein is ontstaan na een brainstorm in het team over het onderwijs anders organiseren om de onderwijskwaliteit te versterken en de werkdruk te beheersen, vertelt onderwijsinhoudelijk coach Natasja.

Het ‘waarom’ heeft meerdere redenen. De school krijgt meer leerlingen en vult vacatures steeds lastiger in door het lerarentekort dat in de regio groot is. Dan zijn de onderwijsbehoeften van leerlingen ook nog eens heel divers, wat zorgt voor een hoge werkdruk voor leerkrachten.

Traditioneel werken past niet meer

De Fakkel heeft zowel zeer moeilijk lerende kinderen die na groep 8 naar het praktijkonderwijs gaan, als leerlingen die uitstromen naar het reguliere vmbo, havo of soms vwo. Met de sbo+ groep heeft de school ook leerlingen in huis die gedragsmatig meer begeleiding vragen.

“Het traditionele leerstofjaarklassensysteem past voor héél veel van onze leerlingen niet”, vat Natasja samen. “We willen ieders talent recht doen en zoeken daar ruimte voor in de organisatie. Hoe spreken we kinderen aan op wat ze wél kunnen?”

“We willen ieders talent recht doen en zoeken daar ruimte voor in de organisatie. Hoe spreken we kinderen aan op wat ze wél kunnen?”

Groeps-doorbroken werken

De Fakkel werkt nu meer groeps-doorbroken en daarin speelt het Leerplein een belangrijke rol. Alle ‘kernvakken’ – zeg maar: taal en rekenen – staan op hetzelfde moment op het rooster en kinderen volgen die zoveel mogelijk op hun eigen niveau.

Door goed te kijken naar wat kinderen écht nodig hebben en dat slim te organiseren, houdt de bevoegde leerkracht meer tijd over voor didactisch sterke instructies. “Daar zit de leerwinst”, benadrukt Natasja. “We zetten leerkrachten steeds meer in als instructiekanon.”

Zit je in groep 5 en reken je op groep 6-niveau, dan schuif je aan bij het groepje dat die instructie – op topniveau - krijgt. De doeners rekenen heel praktisch, wie de lesstof snapt, werkt zelfstandig op het Leerplein en onderwijsassistenten en leraarondersteuners kunnen daar ook helpen bij de verwerking van de lesstof.

Samen verantwoordelijk

Natasja: “Al zijn we net begonnen en is het nog wennen: we merken als team dat deze manier werkdruk-verlagend kan zijn. We delen met het team de verantwoordelijkheid voor alle leerlingen.”

Door het onderwijs anders te organiseren, kun je ook elkáárs talent beter inzetten, denkt Natasja. Dat kan specialisatie in een vak betekenen. “Laatst bedacht een collega dat we op het Leerplein ook een winkel kunnen inrichten om kinderen praktisch in te laten leren. Zo ontstaan er steeds meer ideeën.”

Dit artikel is ook verschenen in het jaarmagazine 2022-2023, klik hier voor het jaarmagazine.

auteur Anne-Marie Veldkamp
fotografie Marieke Wijntjes